زینب كبري یك نمونه‏ برجسته‏ تاریخ است كه عظمت حضور یك زن را در یكي از مهم‏ترین مسائل تاریخ نشان مي‏دهد.

اینكه گفته مي‏شود در عاشورا، در حادثه كربلا، خون بر شمشیر پیروز شد -كه واقعا پیروز شد- عامل این پیروزي، حضرت زینب بود و الا خون در كربلا تمام شد. حادثه‏ نظامي با شكست ظاهري نیروهاي حق در عرصه‏ عاشورا به پایان رسید اما آن چیزي كه موجب شد این شكست نظاميِ ظاهري، تبدیل به یك پیروزي قطعيِ دائمي شود، عبارت بود از منش زینب كبري، نقشي كه حضرت زینب بر عهده گرفت. این خیلي چیز مهمي است.

این حادثه نشان داد كه زن در حاشیه تاریخ نیست، زن در متن حوادث مهم تاریخي قرار دارد. قرآن هم در موارد متعددي به این نكته ناطق است لیكن این مربوط به تاریخ نزدیك است، مربوط به امم گذشته نیست، یك حادثه زنده و ملموس است كه انسان زینب كبري را مشاهده مي‏كند كه با یك عظمت خیره‏ كننده و درخشنده‏اي در عرصه ظاهر مي‏شود، كاري مي‏كند كه دشمني كه به حسب ظاهر در كارزار نظامي پیروز شده است و مخالفین خود را قلع ‏و قمع كرده است و بر تخت پیروزي تكیه زده است، در مقر قدرت خود، در كاخ ریاست خود، تحقیر و ذلیل شود، داغ ننگ ابدي را به پیشاني او مي‏زند و پیروزي او را تبدیل مي‏كند به یك شكست، این كار زینب كبري است.

زینب (س) نشان داد كه مي‏توان حجب و عفاف زنانه را تبدیل كرد به عزت مجاهدانه، به یك جهاد بزرگ.

آنچه كه از بیانات زینب كبري باقي مانده است و امروز در دسترس ماست، عظمت حركت زینب كبري را نشان مي‏دهد. خطبه فراموش‏نشدني زینب كبري در بازار كوفه یك حرف زدن معمولي نیست، اظهار نظر معمولي یك شخصیت بزرگ نیست، یك تحلیل عظیم از وضع جامعه‏ اسلامي در آن دوره است كه با زیباترین كلمات و با عمیق‏ترین و غني‏ترین مفاهیم در آن شرائط بیان شده است.

قوت شخصیت را ببینید، چقدر این شخصیت قوي است. دو روز قبل در یك بیابان، برادر او را، امام او را، رهبر او را با این همه عزیزان و جوانان و فرزندان و این‏ها از بین برده‏اند، این جمع چند ده ‏نفره زنان و كودكان را اسیر كرده‏اند، آورده‏اند در مقابل چشم مردم، روي شتر اسارت، مردم آمده‏اند دارند تماشا مي‏كنند، بعضي هلهله مي‏كنند، بعضي هم گریه مي‏كنند؛ در یك چنین شرائط بحراني، ناگهان این خورشید عظمت طلوع مي‏كند؛ همان لحني را به كار مي‏برد كه پدرش امیرالمومنین بر روي منبر خلافت در مقابل امت خود به كار مي‏برد. همان جور حرف مي‏زند، با همان جور كلمات، با همان فصاحت و بلاغت، با همان بلندي مضمون و معنا 'یا اهل الكوفه، یا اهل الغدر و الختل' اي خدعه‏گرها، اي كساني كه تظاهر كردید! شاید خودتان باور هم كردید كه دنباله‏رو اسلام و اهل بیت هستید اما در امتحان این‏جور كم آوردید، در فتنه این‏جور كوري نشان دادید.

'هل فیكم الّا الصلف و العجب و الشنف و الكذب و ملق الاماء و غمز الاعداء' شما رفتارتان، زبانتان با دلتان یكسان نبود. به خودتان مغرور شدید، خیال كردید ایمان دارید، خیال كردید همچنان انقلابي هستید، خیال كردید همچنان پیرو امیرالمومنین هستید در حالي كه واقع قضیه این نبود. نتوانستید از عهده مقابله با فتنه بربیائید، نتوانستید خودتان را نجات دهید.

'مثلكم كمثل الّتي نقضت غزلها من بعد قوه انكاثا' مثل شما مثل آن كسي است كه پشم را مي‏ریسد، تبدیل به نخ مي‏كند، بعد نخ ها را دوباره باز مي‏كند، تبدیل مي‏كند به همان پشم یا پنبه‏ نریسیده. با بي‏بصیرتي، با نشناختن فضا، با تشخیص ندادن حق ‏و باطل ‏كرده‏هاي خودتان را، گذشته‏ خودتان را باطل كردید. ظاهر، ظاهر ایمان، دهان پر از ادعاي انقلابي‏گري؛ اما باطن، باطن پوك، باطن بي‏مقاومت در مقابل بادهاي مخالف. این، آسیب‏شناسي است.

با این بیان قوي، با این كلمات رسا، آن هم در آن شرائط دشوار، این‏گونه صحبت مي‏كرد. این‏جور نبود كه یك عده مستمع جلوي حضرت زینب نشسته باشند، گوش فراداده باشند، او هم مثل یك خطیبي براي این‏ها خطبه بخواند. نه، یك عده دشمن، نیزه‏داران دشمن دور و برشان را گرفته‏اند. یك عده هم مردم مختلف الحال حضور داشتند، همان هایي كه مسلم را به دست ابن زیاد دادند، همان هایي كه به امام حسین نامه نوشتند و تخلف كردند، همان هائي كه آن روزي كه باید با ابن زیاد در مي‏افتادند، توي خانه‏هایشان مخفي شدند- این‏ها بودند توي بازار كوفه- یك عده هم كساني بودند كه ضعف نفس نشان دادند، حالا هم نگاه مي‏كنند، دختر امیرالمومنین را مي‏بینند، گریه مي‏كنند.

حضرت زینب كبري با این عده ناهمگون و غیر قابل اعتماد مواجه است، اما این‏جور محكم حرف مي‏زند. او زن تاریخ است. این زن، دیگر ضعیفه نیست. نمي‏شود زن را ضعیفه دانست. این جوهر زنانه مومن، این‏جور خودش را در شرائط دشوار نشان مي‏دهد.

این زن است كه الگوست، الگو براي همه‏ مردان بزرگ عالم و زنان بزرگ عالم. انقلاب نبوي و انقلاب علوي را آسیب‏شناسي مي‏كند، مي‏گوید شماها نتوانستید در فتنه، حق را تشخیص بدهید، نتوانستید به وظیفه ‏تان عمل كنید، نتیجه این شد كه جگرگوشه‏ پیغمبر سرش بر روي نیزه رفت. عظمت زینب را اینجا مي‏شود فهمید.

* از بیانات رهبر انقلاب در دیدار با پرستاران نمونه كشور ( اول اردیبهشت 1389)

فراهنگ**1003**1588